Diversiteitssensitief lesgeven: hoe doe je dat in de praktijk?
Diversiteitssensitief lesgeven betekent dat je op een actieve, bewuste en respectvolle manier rekening houdt met en inspeelt op de diversiteit in je studentengroep. Concreet betekent dat dat je:
- op een inclusieve manier communiceert en omgaat met je studenten;
- een veilige en inclusieve leeromgeving creëert voor je studenten;
- je studiemateriaal helder, herkenbaar en toegankelijk maakt voor je studenten;
- je lesinhoud afstemt op diversiteit als maatschappelijke realiteit;
- je studenten ondersteunt om de competenties te verwerven die ze nodig hebben om te functioneren in een diverse samenleving en een divers werkveld.
Dé student bestaat immers niet: een groep studenten is altijd divers. We kiezen dan ook voor een brede benadering van diversiteit op basis van zichtbare en onzichtbare kenmerken: gender, migratieachtergrond, huidskleur, sociale achtergrond, seksuele oriëntatie, functiebeperking, religie, levensbeschouwing, leeftijd, etniciteit, nationaliteit, vooropleiding, (thuis)taal, thuissituatie, enz.
Bekijk de diversiteitscijfers van generatiestudenten aan UGent.
Een diversiteitssensitieve aanpak is geen generieke aanpak (‘one size fits all’ of ‘iedereen gelijk voor de wet’) maar een inclusieve aanpak die actief inspeelt op de diversiteit die aanwezig is in de samenleving en in de studentengroep. Een diversiteitssensitieve aanpak ziet die diversiteit bovendien als een verrijking voor het leerproces van alle studenten. Waar het bij diversiteit gaat over verschillen tussen mensen, gaat het er bij inclusie om een leercontext tot stand te brengen waarin alle studenten zich thuis en gerespecteerd voelen én waarin ze ook in staat zijn en zich voldoende gewaardeerd voelen om een bijdrage te leveren.
Waarom belangrijk?
Een belangrijke voorwaarde om tot leren te komen is het gevoel van belonging. Studenten die het gevoel hebben erbij te horen, die zich thuis voelen aan de universiteit en zich gewaardeerd voelen, kennen een betere sociale en academische integratie en zullen betere studievoortgang boeken en dus minder snel afhaken.
Studenten uit minderheidsgroepen hebben doorgaans een lager gevoel van belonging. Hun achtergrond of thuissituatie maakt dat zij zich vaak ‘anders’ voelen of zich minder herkennen in het perspectief van de meerderheid. Een inclusieve leeromgeving en een diversiteitssensitieve aanpak kunnen het gevoel van belonging voor alle studenten versterken en op die manier alle studenten voldoende kansen geven op een succesvolle studieloopbaan.
In de praktijk
Klik op de interactieve elementen voor meer info.
Check jezelf
Bekijk alle tips op een rijtje en check in welke mate jij een diversiteitssensitieve lesgever bent aan de hand van deze checklist.
Vormingen
Wil je graag meer weten over diversiteitssensitief lesgeven? Of wil je samen met enkele lesgevers uit de opleiding een training of workshop volgen?
Neem contact op met Katrien De Bruyn: k.debruyn@ugent.be of onderwijsondersteuning@ugent.be
Meer weten?
Lees de bronnen waarop deze onderwijstip is gebaseerd:
- Banks, J.A. (2016). Cultural diversity and Education. New York: Routledge.
- Carroll, J. (2015). Tools for teaching in an educationally mobile world. London: Routledge.
- Colak, F.Z., Van Praag, L. & Nicaise, I. (2020): 'Oh, this is really great work - especially for a Turk': a critical race theory analysis of Turkish Belgian students' discrimination experiences, Race Ethnicity and Education, DOI: 10.1080/13613324.2020.1842351
- Crosling, G., Heagney, M., & Thomas, L. (2009). Improving student retention in higher education: Improving teaching and learning. Australian Universities' Review, 51(2), 9.
- Geldof, D. (2013). Superdiversiteit. Hoe migratie onze samenleving verandert. Leuven: ACCO
- Hockings, C. (2010). Inclusive learning and teaching in higher education: a synthesis or research. Online available at: https://www.advance-he.ac.uk/knowledge-hub/inclusive-learning-and-teaching-higher-education-synthesis-research
- Leask, B., & Carroll, J. (2013). Learning and Teaching Across Cultures. Good Practice Principles and Quick Guides. Melbourne: International Education Association of Australia (IEAA).
- Parson, L., & Ozaki, C. C. (2022). Teaching and Learning for Social Justice and Equity in Higher Education.
- Pulinx, R., Schrooten, M., & Emmers, E. (red.) (2021). Diversiteit in het hoger onderwijs. Brussel: ASP
- Romein, D. (2018). Creating a safe and inclusive learning space. Universiteit Leiden: ICLON. Online avalable at: https://www.highereducationteachingandlearningguide.nl/wp-content/uploads/2018/10/Creating-a-safe-and-inclusive-learning-space.pdf
- Thomas, L. (2016). Developing Inclusive Learning to Improve the Engagement, Belonging, Retention, and Success of Students from Diverse Groups. In M. Shah, A. Bennett, E. Southgate (Eds.), Widening Higher Education Participation (pp. 135-159). Chandos Publishing. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-100213-1.00009-3
- Wolff, R. & de Jong, M. (2018). Doceren voor een inclusieve klas. Een literatuurstudie ter voorbereiding op docenttrainingen in het hoger (beroeps) onderwijs. https://www.inholland.nl/onderzoek/publicaties/doceren-voor-een-inclusieve-klas/
Bijlage
UGent-Praktijken
- Toekomstvisies ontwikkelen: een visueel-creatief groepswerk
- Kleine heterogene studentengroepen: hoe differentieer je eenvoudig?
Laatst aangepast 30 januari 2024 10:21